Cukrzyca - profilaktyka i badania
Cukrzyca – jedna z chorób cywilizacyjnych szybko rozprzestrzeniających się wśród populacji. Związana jest z zaburzeniami wydzielania insuliny. Co to jest cukrzyca, jak ją wykryć i jak uniknąć uciążliwych – czasem dramatycznych i grożących życiu powikłań.
Cukrzyca to przewlekła choroba związana z upośledzeniem funkcji wydzielania insuliny. Jej niedobór prowadzi do nieprawidłowego wykorzystania glukozy przez komórki organizmu. Efektem takiego stanu rzeczy jest zwiększenie poziomu cukru (glukozy) we krwi oraz wydalanie go wraz z moczem. Inną cechą tej jednostki chorobowej są zaburzenia w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów oraz białek.
Hiperglikemia (wysoki poziom glukozy we krwi) w efekcie długotrwałego oddziaływania nadmiernej ilości cukrów na organizm powoduje wiele niebezpiecznych uszkodzeń i zaburzeń w działalności organów wewnętrznych, do których należą przede wszystkim oczy, nerki, nerwy, serce i naczynia krwionośne.
Cukrzyca – problem krajów rozwiniętych
Jak wspominaliśmy, cukrzyca to choroba cywilizacyjna, na którą systematycznie choruje coraz większa liczba osób. W 1985 roku Światowa Organizacja Zdrowia podała, że na świecie żyje 30 mln diabetyków – trzynaście lat później było ich już 140 mln. Obecnie (2011 rok) szacuje się, że na tę jednostkę chorobową zapadło ok. 366 mln ludzi, a do 2030 liczba ta wzrośnie do 550 mln.
W Polsce cukrzyca także zbiera swoje żniwo. Obecnie choruje na nią ponad 3,1 mln rodaków – co stanowi ponad 10,5% dorosłej populacji. Tendencja zwiększonej zachorowalności znajduje także swoje uzasadnienie w Polsce – w ostatnim dziesięcioleciu choroba ta podwoiła liczbę osób, które uskarżają się na cukrzycę. Niepokojąca jest także wzrastająca ilość dzieci, u których już w najmłodszych latach diagnozuje się tę jednostkę. Co więcej, prognozuje się, że w ciągu następnych 20 lat, liczba najmłodszych chorych na cukrzycę typu 1 będzie większa o 4 razy w porównaniu ze stanem obecnym.
Niebezpiecznym jest, że cukrzyca jest chorobą dość podstępną. Szacuje się, że obecnie ok. 1 mln Polaków nie wie, że na nią choruje, a co za tym idzie nie korzysta ze środków, które pomagają utrzymać poziom glukozy pod kontrolą chroniąc jednocześnie inne organy organizmu przed systematycznym niszczeniem. Pacjenci zgłaszają się do lekarzy często w stanie bardzo zaawansowanym. Ku przestrodze warto dodać, że w 2011 roku w naszym kraju 30 tys. osób (średniej wielkości miasteczko powiatowe) zmarło z powodów powikłań cukrzycy.
Wykrywanie cukrzycy
Pierwsze symptomy cukrzycy są łatwe do przeoczenia. Należą do nich przewlekłe zmęczenie, senność, kłopoty z koncentracją, przekrwione oczy czy zwiększone łaknienie oraz pragnienie. Do tego dochodzą jeszcze zaparcia, nawracające infekcje, świąd skóry, wypadanie włosów czy nieświeży oddech. Osobno są to sygnały, które łatwo przeoczyć zrzucając winę na trudy dnia codziennego. Jednakże nieuzasadnione, przewlekłe zwiększone pragnienie czy wciąż bolące oczy powinny wzniecić niepokój.
Wyróżniamy dwa rodzaje cukrzycy – cukrzyca typu 1 wynika ze zniszczenia komórek trzustki, które wytwarzają insulinę – hormon niezbędny do metabolizowania cukrów w organizmie, w efekcie czego powstaje bezwzględny niedobór tego hormonu we krwi i, co za tym idzie, dramatycznie wzrasta poziom glukozy. Na cukrzycę typu 2 choruje ok. 95% wszystkich diabetyków. Jest ona spowodowana niewrażliwością organizmu na wytwarzaną przez siebie insulinę.
Zdecydowanie pierwszym badaniem, jakie powinien wykonać pacjent podejrzany o cukrzycę, jest badanie poziomu glukozy we krwi na czczo oraz, w przypadku stwierdzenia lekko podwyższonego poziomu cukrów we krwi, wykonanie doustnego testu tolerancji glukozy. Lekarz może pacjenta także skierować na lipidogram, badania biochemiczne wątroby czy badania stężenia insuliny, peptydu C, glikowanej hemoglobiny, fruktozaminy, ciał ketonowych w moczu i inne.
Pacjenci chorujący na cukrzycę kierowani są także na specjalistyczne badania ultrasonograficzne. Wskazaniem do wykonania usg jamy brzusznej (http://www.gabinetusg.com.pl/oferta-usg-doroslych/usg-jamy-brzusznej) są choroby trzustki – w tym cukrzyca. Warto dodać, że ten rodzaj badań ultrasonograficznych można wykonywać profilaktycznie – najlepiej co rok lub dwa lata. Przeprowadzenie usg jamy brzusznej umożliwia określenie stanu narządów wewnętrznych – ich budowę oraz wielkość, jak również wykryć nieprawidłowości zaistniałe w ich strukturze. Zatem, szczególnie ten rodzaj badań jest uzasadniony w przypadku podejrzeń wystąpienia cukrzycy typu 1 związanego z uszkodzeniem trzustki. Warto dodać, że badanie ultrasonograficzne jest bezbolesne i bezinwazyjne, jednakże musi być przeprowadzone przez doświadczony i przygotowany personel gwarantujący nie tylko prawidłowe wykonanie badania, ale także jego poprawne odczytanie. Takie warunki spełnia na przykład gabinet usg w Prywatnej Przychodni Lekarskiej w Warszawie położonej przy Białobrzeskiej (www.gabinetusg.com.pl).
Cukrzyca jest często skorelowana z wieloma powikłaniami. Przyspiesza ona na przykład powstawanie zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, co może prowadzić do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu czy choroby niedokrwiennej kończyn.
Diabetykom zaleca się systematyczne badanie tętnic kończyn dolnych metodą Dopplera. Zarówno usg Doppler żył kończyn dolnych, jak i USG Doppler tętnic kończyn dolnych pozwala na wykrycie zmian miażdżycowych, w tym umożliwia określenie stopnia zwężeń oraz zlokalizowanie tych zwężeń w naczyniach.
Komentarze
Podziel się z nami swoją wiedzą! Jeśli masz doświadczenie w tym temacie, napisz kilka słów komentarza. Bardzo dziękujemy!