Epidemiologia czerniaka najgroźniejszego raka skóry
Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów - komórek barwnikowych. Chociaż najczęściej atakuje skórę, to jednak co dziesiąty zlokalizowany jest w innych narządach: w gałce ocznej, błonach śluzowych, CUN, a także w żołądku.
Umiejscowienie czerniaka
Z danych zebranych przez Warszawski Rejestr Nowotworów z lat 1987-2003 wynika, że 91% czerniaków to raki skóry, a 9% to raki pozaskórne.
Czerniaki będące rakami skóry obejmują:
- 32,6% kończyny dolne, głównie u kobiet
- 31,6% tułów, głównie u mężczyzn
- 14,9% kończyny górne
- 11,1% głowę i szyję
- 9% inne partie skóry.
Czerniaki pozaskórne obejmują:
- 70,9% spojówki oka i gałkę oczną
- 16,5% okolicę anogenitalną
- 7,1% nosogardło, krtań, zatoki
- 2,4% centralny układ nerwowy
- 0,8% żołądek
Zachorowalność na czerniaka
Czerniak jest poważnym problemem w onkologii. Chociaż stanowi tylko ok. 1% wszystkich nowotworów u człowieka, jest groźny, a liczba zachorowań systematycznie rośnie o ok. 5% każdego roku. Czerniak skóry jest odpowiedzialny za 1,4% zgonów u mężczyzn na tle nowotworowym i 1,2% zgonów u kobiet. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności na czerniaka i jest niemal 2-krotnie niższa niż w innych częściach Europy.
Kto najbardziej narażony jest na raka skóry?
Czerniak jest rakiem, który może wystąpić u każdego, bez względu na wiek, a ryzyko to wzrasta po 20. roku życia, chociaż największą zachorowalność notuje się po 65. roku życia. W latach 1990-2015 zanotowano 2-krotny wzrost zachorowań u mężczyzn w wieku 22-44 lat, i niemal 3-krotny wzrost u kobiet w podobnym wieku. Wskaźnik zachorowalności dla osób w wieku 45-65 lat wzrósł 2-krotnie, a dla najstarszych osób powyżej 64. roku życia, aż 3-krotnie.
Czerniak przeżycia i rokowania
W przypadku tego raka skóry umieralność jest stosunkowo wysoka. Wczesne stadium choroby daje szanse na wyleczenie 97% pacjentów, ale już zaawansowane stadium choroby daje szanse na wyleczenie zaledwie 5% pacjentów. Ogólny wskaźnik przeżyć 5-letnich wynosi około 80-85%. Mimo iż w Polsce średnia zachorowalność na czerniaka jest niższa niż w UE, to jednak śmiertelność jest wyższa o około 20%.
Do najpoważniejszych czynników ryzyka zachorowania na czerniaka należą:
- ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV) o długości fali 280-320 nm (UVB),
- obecność na skórze znamion melanocytowych,
- uwarunkowania genetyczne,
- fenotyp skóry, zwłaszcza osoby o jasnej karnacji i niebieskich oczach.
Więcej na: bolprzebijajacy.pl
Komentarze
Podziel się z nami swoją wiedzą! Jeśli masz doświadczenie w tym temacie, napisz kilka słów komentarza. Bardzo dziękujemy!