Zespół policystycznych jajników
Charakterystyka schorzenia
Zespół policystycznych jajników zwany inaczej zespołem wielotorbielowatych jajników (łac. syndroma ovariorum policysticum, ang. polycystic ovary syndrome, PCOS) to choroba oparta na podłożu endokrynnym, czyli związanym z gospodarką wewnętrznego wydzielania. Jest to najczęściej spotykana przyczyna niepłodności kobiet na całym świecie, bez względu na rasę. Szacuje się, że dotyka około 10–15% osób w wieku rozrodczym. Charakteryzuje się nadmierną ilością męskich hormonów (androgenów) w organizmie kobiecym, które zaburzają naturalną pracę organów płciowych. W konsekwencji dochodzi do przerostu jajników i zatrzymania owulacji. Do tej pory nie są znane przyczyny występowania PCOS, zauważa się jedynie jej duży związek z otyłością oraz insulinoopornością tkanek.
Rozpoznanie zespołu policystycznych jajników
Najczęściej schorzenie zostaje rozpoznane u kobiet zgłaszających się do lekarza ze względu za zaburzone cykle miesiączkowe lub niemożność zajścia w ciążę. Od 1990 roku stwierdza się, że PCOS występuje, jeśli pacjentka ma rzadkie owulacje oraz nadmiar androgenów objawiający się klinicznie lub biochemicznie. Od 2003 do tej klasyfikacji dodano jeszcze obserwowany w USG obraz torbielowatych jajników. Na narządach widocznych musi być co najmniej 12 powiększonych pęcherzyków jajnikowych, jeśli nie ma pęcherzyków to objętość jajnika powinna być większa niż 10 cm3.
Objawy choroby
Ze względu na podłoże hormonalne PCOS jest schorzeniem, które wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Chora skarży się na brak lub nieregularne cykle i rzadkie miesiączki, które mogą być jednocześnie bardzo obfite i bolesne. Dłużej trwa zespół napięcia przedmiesiączkowego, a powiększone jajniki uciskając na sąsiednie tkanki, stają się przyczyną chronicznego bólu miednicy. Cykle są najczęściej bezowulacyjne, co staje się bezpośrednią przyczyną niepłodności. Ponadto u chorych obserwuje się bardziej męską sylwetkę ciała, występowanie nadmiernego owłosienia lub łysienie androgeniczne. Osoby te mają także skłonności do tycia, szczególnie w dolnej części tułowia. Skóra może być przetłuszczająca się i łojotokowa ze skłonnością do trądziku oraz przebarwień. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się: wyższe stężenie męskich hormonów płciowych (androgenów); podwyższoną wartość hormonu luteinizującego względem folikulostymuliny; wysokie stężenie insuliny we krwi ze względu na insulinooporność, czyli niewrażliwość tkanek na działanie hormonu; obniżony poziom cholesterolu HDL w wyniku zaburzenia gospodarki lipidowej oraz niski poziom białka wiążącego hormony płciowe. W badaniu ultrasonograficznym widoczne są torbiele w jajnikach, wyglądem przypominające sznur pereł, narządy są także znacznie powiększone.
Leczenie
Zespołu policystycznych jajników nie da się wyleczyć, można jedynie łagodzić jego objawy, zapobiegać konsekwencjom oraz podjąć próbę przywrócenia płodności, jeśli kobieta chce starać się o dziecko. Ze względu na duże ryzyko otyłości, a co za tym idzie wystąpienia cukrzycy typu II i cukrzycy ciężarnych, zaleca się przede wszystkim zdrowy, aktywny tryb życia i niskokaloryczną dietę. Utrata wagi u nadmiernie otyłych osób może przyczynić się do powrotu miesiączek i wyrównania poziomu insuliny. Niepłodność lekarze starają się leczyć za pomocą clomifenu, leku pobudzającego owulację lub metforminy, która dodatkowo zmniejsza insulinooporność tkanek. Najlepsze wyniki daje skojarzenie obu leków.
Następstwa choroby
Najpoważniejszym powikłaniem PCOS jest nowotwór endometrium, w wyniku rozrostu błony śluzowej macicy, która nie ma możliwości się złuszczać. Dlatego zaleca się regularne wywoływanie krwawienia miesięcznego progesteronem lub tabletkami antykoncepcyjnymi, badania USG i okresowe laboratoryjne badanie wycinków. Bardzo wiele chorych kobiet ma trudności z zajściem w ciąże. Chore są także bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy, otyłości, nadciśnienia tętniczego i schorzeń układu sercowo-naczyniowego.
Komentarze
Podziel się z nami swoją wiedzą! Jeśli masz doświadczenie w tym temacie, napisz kilka słów komentarza. Bardzo dziękujemy!
Mówiła, że starała się długo, ale się udało. Cieszcie się, że udało się to w ogóle wykryć i zapobiegać konsekwencjom. Mój przypadek jest trochę nietypowy, ponieważ miesiączki mam regularne, za to objawem, który skłonił mnie do pójścia do lekarza były powtarzające się biegunki i nudności, zazwyczaj tuż przed lub pierwszego dnia okresu. W życiu bym nie pomyślała, że to może być wina hormonów. Piszę o tym, bo może przeczyta to ktoś o podobnych objawach i tym samym zaoszczędzi sobie wizyt u chirurgów i gastrologów, których ja odwiedziłam kilku. Przy okazji paniom z Sieradza i okolic stanowczo odradzam panią ginekolog, dr Jedyk, która robiąc mi USG całkowicie zignorowała powiększone jajniki, elementy wywiadu, które można także było skojarzyć z tym zespołem (nadwaga, nadmierne owłosienie, długi i bardzo uciążliwy PMS, wypadanie włosów), a pęcherzykami kazała się nie przejmować. W dodatku na bolesne miesiączki przepisała mi hormony, przez które nabawiłam się depresji.
Zawsze tylko w teorii słyszałam stwierdzenie, że to co mówi lekarz czasem nie jest pewne i zdarzają się cuda. U mnie było tak. Miałam wywoływane owulacje lekami i w czasie planowanej owulacji musiałam jeździć na USG za 3 miesiącem stwierdzili, że jajeczko jest ale za małe do zapłodnienia - a właśnie w tym miesiącu zaszłam w ciąże Potem lekarz mi powiedział żeby się nie nastawiać na to , że utrzyma się ciąża - wszystko było super i nawet poród musiałam mieć wywoływany Życzę powodzenia i trafienia na dobrego specjaliste!