Ostatnia aktualizacja: 21.08.2019 10:10:40

Afty nawracające – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?

Afty to płytkie nadżerki w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, z którymi borykają się głównie młodzi ludzie, ale mogą występować także u starszych. Z powodu znacznej bolesności i dyskomfortu afty stały się dosyć uciążliwym zmartwieniem wśród wielu ludzi na całym świecie.

afty

Jak wyglądają afty i skąd się biorą?

Afty mają charakter białawego owrzodzenia otoczonego czerwoną obwódką zapalną. Zazwyczaj występują pojedynczo w obrębie podniebienia miękkiego lub twardego, a także na wewnętrznej stronie policzków czy języku. Pojawienie się aft mogą zwiastować: świąd, pieczenie lub mrowienie w obrębie błony śluzowej. Przyczyna ich powstawania w zdecydowanej większości jest nieznana. Zwykle goją się w przeciągu 7-10 dni bez pozostawienia blizn. Afty nie mają etiologii zakaźnej, natomiast ich występowanie wiąże się z niedoborami immunologicznymi, niedostateczną podażą witamin (B12) i niektórych składników pokarmowych (żelazo, kwas foliowy), zmianami hormonalnymi, nietolerancjami pokarmowymi (celiakia) i dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi (choroby zapalne jelit). Często towarzyszą przewlekłemu stresowi, urazom mechanicznym (nieostrożne szczotkowanie zębów), a nawet współwystępują rodzinnie.

Kiedy afty występują zbyt często

Niepokojące jest, gdy afty występują częściej niż raz w roku. Takie zjawisko nazywa się aftami nawracającymi, tzw. RAS (ang. reccurent aphthous stomatitis) i dotyczy od 5 do 20% społeczeństwa. Ze względu na wielkość afty dzielimy na małe (Mikulicza), duże (Suttona) oraz opryszczkopodobne. Pierwsze stanowią zdecydowaną większość (80% RAS) i są to niewielkie zmiany do 1 cm, gojące się od 7 do 10 dni, bez pozostawienia zmian. Afty duże osiągają rozmiary powyżej 1 cm i utrzymują się ok. 6 tygodni, czasem z wytworzeniem blizn. Afty opryszczkopodobne są małe (1-3 mm) i występują licznie. Mogą się łączyć i tworzyć rozległe owrzodzenia, które mogą goić się nawet do 2 tygodni. Rozpoznanie RAS jest stawiane na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania klinicznego.

Czy da się zapobiec powstawaniu aft?

Ze względu na zróżnicowane mechanizmy mogące nasilać występowanie aft, nie wyróżnia się konkretnego działania profilaktycznego. Dodatkowo u osób, których rodzice cierpią na tę dolegliwość, jest ponad 90% prawdopodobieństwo wystąpienia aft w przyszłości. Jednak wśród nieswoistych metod zaleca się ostrożne szczotkowanie zębów, unikanie potraw lub substancji mogących nasilać podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej, zdrową i zbilansowaną dietę oraz unikanie stresu i wzmożonego napięcia emocjonalnego.

Jak leczyć afty?

W przypadku aft najbardziej dotkliwym objawem wymagającym skutecznego leczenia jest silny ból. W tym celu zaleca się stosowanie miejscowych żeli łagodzących ból i wspomagających gojenie np. preparatu Anaftin, który zawiera wyciąg z aloesu oraz kwas hialuronowy. Można też wykonywać płukanie jamy ustnej naparami z szałwii lub rumianku. Odradza się preparaty na bazie alkoholu, które mogą wzmagać doznania bólowe i podrażniać zmianę, a preparaty zawierające pochodne kwasu acetylosalicylowego, są wręcz przeciwwskazane, gdyż utrudniają gojenie się wykwitów nadżerkowo-wrzodziejących w jamie ustnej. U dzieci powinno unikać się regularnego stosowania preparatów zawierających pochodne kwasu p-hydroksybenzoesowego, jak również pochodnych acetanilidu. Natomiast w przypadku cyklicznego występowania aft należy skierować się do lekarza celem wykonania odpowiednich badań i wdrożenia terapii farmakologicznej, np. glikokortykosteroidów lub leków immunosupresyjnych.

 

Komentarze

Podziel się z nami swoją wiedzą! Jeśli masz doświadczenie w tym temacie, napisz kilka słów komentarza. Bardzo dziękujemy!


Potrzebujesz włączonego javascript, aby móc komentować.
Scroll To Top